Depresyon
Depresyon
Herkes bazen üzgün veya bunalmış hisseder. Depresyon, açık bir neden olmaksızın meydana gelmiş gibi görünen kronik bir boşluk, üzüntü veya zevk alamama hissidir. Bir kişinin zor yaşam olaylarını takiben hissettiği keder ve diğer duygulardan farklıdır.
Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) göre, depresyon dünya çapında engelliliğin önde gelen nedenidir. İntihara yol açabilir, bir kişinin ilişkilerini baltalayabilir, çalışmayı ve sağlığı korumayı çok zor, hatta imkansız hale getirebilir.
Tanımı
Depresyon, sürekli üzüntü, boşluk ve neşe kaybı duygularına neden olan bir duygudurum bozukluğudur. İnsanların yaşamın bir parçası olarak düzenli olarak deneyimledikleri duygudurum dalgalanmalarından farklıdır.
Yas veya iş kaybı gibi önemli yaşam olayları depresyonu tetikleyebilir. Ancak depresyon, bir kişinin zor bir yaşam olayına yanıt olarak geçici olarak sahip olabileceği olumsuz duygulardan farklıdır.
Depresyon genellikle koşullardaki bir değişikliğe rağmen devam eder ve kişinin koşullarıyla orantılı olandan daha yoğun ve kronik duygulara neden olur.
Depresyon geçici bir sorun değil, devam eden bir sorundur. Semptomların en az 2 hafta sürdüğü ataklardan oluşur. Depresyon birkaç hafta, ay veya yıl sürebilir. Birçok insan için bu, iyileşen ve sonra tekrarlayan kronik bir hastalıktır.
Depresyon Semptomları
En az iki hafta boyunca, hemen hemen her gün, günün çoğunda aşağıdaki belirti ve semptomlardan bazılarını yaşıyorsanız, depresyonda olabilirsiniz:
- Kalıcı üzgün, endişeli veya "boş" ruh hali
- Umutsuzluk veya karamsarlık duyguları
- Sinirlilik, hayal kırıklığı veya huzursuzluk duyguları
- Suçluluk, değersizlik veya çaresizlik duyguları
- Hobilere ve aktivitelere ilgi veya zevk kaybı
- Azalan enerji, yorgunluk veya "yavaşlama" hissi
- Konsantre olma, hatırlama veya karar verme zorluğu
- Uyumakta zorluk, sabah erken uyanma veya aşırı uyuma
- İştahtaki değişiklikler veya planlanmamış kilo değişiklikleri
- Ölüm veya intihar düşünceleri veya intihar girişimleri
- Tedaviyle bile hafiflemeyen, net bir fiziksel nedeni olmayan ağrılar veya sızılar, baş ağrıları, kramplar veya sindirim sorunları
Depresyonda olan herkes her semptomu yaşamaz. Bazı insanlar sadece birkaç semptom yaşarken, diğerleri birçok semptom yaşayabilir. Majör depresyon tanısı için düşük ruh haline ek olarak birkaç kalıcı semptom gerekir. Semptomların şiddeti ve sıklığı ve ne kadar sürdüğü, bireye ve hastalığına bağlı olarak değişecektir. Semptomlar hastalığın evresine göre de değişebilir.
Depresyon Nedenleri
Depresyonun birkaç olası nedeni vardır. Yaygın nedenler şunlardır:
- Beyin kimyası: Depresyonu olan kişilerde ruh halini, düşünceleri, uykuyu, iştahı ve davranışları yöneten beynin bölümlerinde kimyasal bir dengesizlik olabilir.
- Hormon seviyeleri: Adet döngüsü, doğum sonrası dönem, perimenopoz veya menopoz gibi farklı zaman dilimlerinde kadın hormonları östrojen ve progesterondaki değişikliklerin tümü, bir kişinin depresyon riskini artırabilir.
- Aile öyküsü: Ailenizde depresyon öyküsü veya başka bir duygudurum bozukluğu varsa, depresyon geliştirme riskiniz daha yüksektir.
- Erken çocukluk travması: Bazı olaylar vücudunuzun korku ve stresli durumlara tepki verme şeklini etkiler.
- Beyin yapısı: Beyninizin ön lobu daha az aktifse, depresyon için daha büyük bir risk vardır. Ancak bilim adamları, bunun depresif semptomların başlamasından önce mi yoksa sonra mı olduğunu bilmiyorlar.
- Tıbbi durumlar: Kronik hastalık, uykusuzluk, kronik ağrı, Parkinson hastalığı, felç, kalp krizi ve kanser gibi belirli koşullar sizi daha yüksek risk altına sokabilir.
- Madde kullanımı: Madde veya alkol kötüye kullanımı geçmişi riskinizi etkileyebilir.
- Ağrı: Uzun süre duygusal veya kronik fiziksel acı hisseden kişilerin depresyon geliştirme olasılığı önemli ölçüde daha yüksektir.
Risk Faktörleri
Depresyon için risk faktörleri biyokimyasal, tıbbi, sosyal, genetik veya duygusal olabilir. Ortak risk faktörleri şunları içerir:
- Cinsiyet: Kadınlarda majör depresyon prevalansı erkeklere göre iki kat daha fazladır.
- Genetik: Ailenizde depresyon öyküsü varsa, depresyon riskiniz artar.
- Sosyo-ekonomik durum: Mali sorunlar ve algılanan düşük sosyal statü dahil olmak üzere sosyoekonomik statü, depresyon riskinizi artırabilir.
- Bazı ilaçlar: Bazı hormonal doğum kontrolü türleri, kortikosteroidler ve beta blokerler dahil olmak üzere bazı ilaçlar, artan depresyon riski ile ilişkilendirilebilir.
- D vitamini eksikliği: Bazı çalışmalar, depresif semptomları düşük D vitamini seviyeleri ile ilişkisini ortaya koymaktadır.
- Cinsiyet kimliği: 2018'de yapılan bir araştırmaya göre, trans bireyler için depresyon riski yaklaşık 4 kat.
- Madde kötüye kullanımı: Madde kullanım bozukluğu olan kişilerin yaklaşık yüzde 21'i aynı zamanda depresyon ile eş tanılıdır.
- Tıbbi hastalıklar: Depresyon diğer kronik tıbbi hastalıklarla ilişkilidir. Kalp hastalığı olan kişilerin depresyon geçirme olasılığı, olmayanlara göre yaklaşık iki kat daha fazladır, kanserli 4 kişiden 1'i de depresyon yaşayabilir.
Depresyon Tedavisi
Semptomları tek bir tedavi şekliyle başarılı bir şekilde yönetebilir veya bir tedavi kombinasyonunun en iyi sonucu verdiğini görebilirsiniz. Bu kombinasyon genellikle psikoterapi ve eş zamanlı ilaç kullanımını içerebilir.
Psikoterapi
Bir terapistle konuşmak, olumsuz duygularla başa çıkma becerilerini öğrenmenize yardımcı olabilir. Ayrıca aile veya grup terapi seanslarından da yararlanabilirsiniz.
"Konuşma terapisi" olarak da bilinen psikoterapi, bir kişinin depresyon gibi zihinsel sağlık durumlarına katkıda bulunan faktörleri belirlemek ve bunlarla başa çıkmayı öğrenmek için eğitimli bir terapistle konuşmasıdır.
Psikoterapinin, depresyon ve diğer psikiyatrik bozuklukları olan kişilerde semptomları iyileştirmede etkili bir tedavi olduğu gösterilmiştir. Psikoterapi genellikle ilaç tedavisinin yanında kullanılır. Pek çok farklı psikoterapi türü vardır ve bazı insanlar bir türe diğerinden daha iyi yanıt verir.
